Halide Edib Adıvar Hayatı
Halide Edib Adıvar
Hayatı
Halide Edib Adıvar
kimdir?
Halide Edib Adıvar
hakkında biraz bilgi verelim;
Halide Edib Adıvar,
Türk yazar, siyasetçi, akademisyen, öğretmen. Halide Onbaşı olarak da bilinir.
Halide Edip Adıvar Hayatı
Halide Edib Adıvar 1884 senesinde İstanbul'da dünyaya geldi.
Yedi yaşında iken yaşını büyüterek girdiği Üsküdar Amerikan
Kız Koleji'nden bir öğrencinin ihbarı üzerine bir sene sonra uzaklaştırılmış ve
evde özel ders görmeye başlamıştı. Evde aldığı özel dersler ile ilköğrenimini
tamamladı.
1897 senesinde, İngilizce öğrenirken çevirdiği Jacob
Abbott'un "Ana" adlı eseri yayınlandı. Bu başarısı sebebiyle Sultan
II. Abdulhamit tarafından 1899 senesinde Şefkat Nişanı ile ödüllendirildi.
Sonraları kolejin yüksek sınıfına geri dönerek İngilizce ve
Fransızca öğrenmeye başlayan Halide Edib, Üsküdar Amerikan Kız Koleji'nden
lisans derecesi alan ilk müslüman kadın olmuştur.
Kolejin son sınıfındayken matematik öğretmeni olan Salih
Zeki Bey ile okuldan mezun olduğu yıl evlendi. 1903 senesinde ilk oğlu
Ayetullah, bundan on altı ay sonra da ikinci oğlu Hasan Hikmetullah Togo
dünyaya geldi.
1908 senesinde Tevfik Fikret'in çıkardığı Tanin'de yazıları
yayınlanmaya başlayan Halide Edip, ilk yazılarında eşinin isminden ötürü Halide Salih imzasını
kullandı.
Yazıları bazı çevrelerin tepkisini çeken Halide Edip, bir
süreliğine Mısır'a gitti.
1909 senesinde İstanbul'a geri döndü; siyasi içerikli
yazıların yanı sıra edebi yazılar da yayımlamaya başladı.
Eşi Salih Zeki Bey'in ikinci bir kadınla evlenmek istemesi
üzerine ondan 1910 senesinde boşandı ve artık yazılarında Halide Salih yerine
Halide Edib adını kullanmaya başladı.
Aynı yıl Seviyye Talip romanını yayımladı. Bu roman, bir
kadının kocasını terk ederek sevdiği erkekle yaşayışını anlatır ve bazı
çevrelerce feminist bir eser olarak değerlendirilir.
1. Dünya Savaşı başladığında Kız Mektepleri Umumi
Müfettişliği görevini yapan Halide Edip, 1916 senesinde Cemal Paşa'nın daveti
üzerine okul açmak için Lübnan ve Suriye'ye gitti.
Orada bulunduğu sırada babasına verdiği vekalet ile
Bursa’da, aile doktorları Adnan Adıvar ile nikahları kıyıldı.
Türk ordularının Lübnan ve Suriye'yi boşaltması üzerine 4
Mart 1918 tarihinde İstanbul'a döndü. Yazar, hayatının buraya kadar olan
bölümünü Mor Salkımlı Ev adlı kitabında anlatmıştır.
İyi bir Hatip olan Halide Edip, Milli Mücadele döneminde,
yaptığı açık hava mitingleriyle çok önemli bir rol oynamıştı.
Kurtuluş Savaşı zaferle sonuçlandıktan sonra Ankara'ya
döndü. Eşi, Dışişleri Bakanlığı'nın
İstanbul temsilciliği ile görevlendirilince birlikte İstanbul'a gittiler.
Anılarının buraya kadar olan kısmını "Türk'ün Ateşle İmtihanı" adlı
eserinde anlatmıştır.
Cumhuriyet'in ilanından sonra önemli gazetelerde yazarlık
yapan Halide Edip, bu arada Cumhuriyet Halk Fırkası ve Mustafa Kemal ile siyasi
fikir ayrılıkları yaşadı. Eşi Adnan Adıvar'ın Terakkiperver Cumhuriyet
Fırkası'nın kuruluşunda yer alması sonucu iktidar çevresinden uzaklaştılar.
Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kapatılıp Takrir-i Sükun kanununun kabul edilmesiyle
de tek parti dönemi başlayınca, kocası Adnan Adıvar ile birlikte Türkiye'den
ayrılmak zorunda kalarak İngiltere'ye gitti.
1939 senesine kadar 14 yıl boyunca yurtdışında yaşadı. Bu
sürenin 4 yılı İngiltere'de, 10 yılı da Fransa'da geçti.
Hayatının geri kalan kısmında bir dönem siyasete atıldı,
öğretmenlik yaptı ve yazmaya devam etti.
9 Ocak 1964 tarihinde İstanbul'da 80 yaşındayken böbrek
yetmezliği nedeniyle yaşamını yitirdi.
Halide Edip Adıvar, Merkezefendi Mezarlığı’nda medfundur.
Halide Edip Adıvar
Ünlü Eserleri
- Heyula
- Raik’in Annesi
- Seviyye Talip
- Handan
- Son Eseri
- Yeni Turan
- Mev’ud Hüküm
- Ateşten Gömlek
- Vurun Kahpeye
- Kalp Ağrısı
- Zeyno’nun Oğlu
- Sinekli Bakkal
- Yolpalas Cinayeti
- Tatarcık
- Sonsuz Panayır
- Döner Ayna
- Akile Hanım Sokağı
- Kerim Usta’nın Oğlu
- Sevda Sokağı Komedyası
- Çaresaz
- Hayat Parçaları
Kaynak: http://www.yeniakit.com.tr/kimdir/Halide_Edib_Ad%C4%B1var
Hiç yorum yok: